Programdetaloj

SkizoMichele Gazzola pri lingva justeco en Eŭropa Unio
PermesiloCC-BY-SA 3.0
ProduktantoMuzaiko
Aŭskultu
TekstoSaluton, hodiaŭ ni estas ĉi tie kun Michele Gazzola, sekretario de Nitobe kaj e

sploristo pri lingva ekonomiko.

− Do Michele, kiu estas laŭ vi la nuna lingva situacio de la Eŭropa Unio.

− Do, se vi celas la lingvan reĝimon de la Eŭropaj instancoj, ni diru ke laŭ leĝe,

formale, ni havas post la eniro de Kroatio, ni havas en Eŭropo hodiaŭ 28

membroŝtatojn kaj 24 oficialajn kaj laborlingvojn. Tiu estas formale egalece,

en la pratiko foje tre ofte eĉ okazas ke la labordokumentoj haveblas nur unu

aŭ du lingvoj kaj se tiuj dokumentoj estas uzataj nur ene de la instancoj kiel

labordokumentoj ne multegravas, multe pli gravas la fakto, kiu laŭ mi estas

problemo, ke multaj dokumentoj kiuj celas la eksternan mondon, nome la

retpaĵojn ekzemple, la retpaĵojn pri agrikulturo haveblas nur tri lingvoj, la

retpaĵon pri kulturo kaj lingvoj haveblas nur en kvin lingvoj. Kaj tiu signifas ke

de fakto, laŭ la praktiko, foje okazas ke komuniko al la ekstera mondo, al la

civitanoj kaj tiel plu, al la enterprenoj ne okazas en la dudekkvar lingvoj, sed

en du, tri, kvar, maksimume kvin.

− Laŭ vi kiel tio rilatas al lingva demokratio?

− Do, la fakto estas ke Eŭropaj Instancoj, kiam ili komunikas al la ekstera

mondo, tre ofte celas la tutan loĝantaron. La leĝo, ni diru leĝoj, tamen

tiu ne estas bona vorto sed la eŭropa regularoj kaj la traktatoj estas fakte

tradukitaj en ĉiuj lingvoj, se tiu estas tre oficiala kaj ni diru formala komuniko,

do la enhavo estas tre formala leĝo aŭ traktato kaj tiel plu; sed poste estas

la praktikaj, ni diru, enhavoj, do ekzistas leĝo kiu estas unu, du paĝo longa

sed poste estas ĉiu kiu venas poste, do kiel oni konkreta aplikas la leĝon,

en la retpaĝon vi devas ekspliki, kion vi devas fari por respekti la leĝon, kiuj

ekzemploj vi povas sekvi kj tiel plu, kaj tiuj informoj ofte haveblas en ĉiuj

lingvoj. Kaj tiu signifas ke bona parto, eĉ la plejmulto de la Eŭropa loĝantaro

havas problemojn aŭ havus problemojn kompreni la komunikon, la enhavon

de la komuniko de la Eŭropa instancoj se la informoj ne haveblas en la oficialaj

lingvoj, rigardu ke la Eŭropaj civitanoj, la plej kreskuloj, almenaŭ, estas ankaŭ

impoŝtpagantoj ĉar la Eŭropa Unio funkcias dank´al la impoŝtoj ke la Eŭropaj

civitanoj pagas kaj tiu signifas ke ekzistas malegalecon inter la civitanoj, kelkaj

pagas kaj ricevas informojn, kelkajn pagas la impoŝtojn kaj kontraŭ tiu, ne

ricevas sufiĉe da informoj kiel la aliaj civitanoj.

− Kaj laŭ la vidpunkto de la lingva justeco, kiu estas la konkreta diskriminacio?

− Do, la diskriminacio okazas je du niveloj, unue estas se oni uzas subgrupon

de lingvoj, ni diru ekzemple la plej disvastigataj kiel la franca, la angla, la

germana, la itala kaj la hispana lingvo, ĉiu kvin lingvoj estas la plei parolataj

laŭ la nombro de la denaskaj parolantoj, se vi uzas ekzemple nur tri el tiuj ĉi

lingvoj, ni diru la anglan, la francan kaj la germanan, la plej multo de la Eŭropa

loĝantaro havu malfacilan aliron al la Eŭropaj dokumentoj, kaj estas je la unua

nivelo malegaleco mi diris, estas inter la landoj, do kompreneble estas landoj

keil preskaŭ la tuta loĝantato povas senproblemoj kompreni la dokumentojn

de la Eŭropa skribitaj aŭ produktitaj de la Eŭropa Unio en unu el tiu ĉi tri

lingvoj; se vi estas ekzemple austro, vi senproblemoj povas ĝenerale kompreni

la dokumentojn se vi haveblas en la germana, sed la alia, la plej multo de

aliaj membro-ŝtatoj de la Eŭropa Unio, la plej multo de la loĝantaro kiu ne

komprenas aŭ komprenas tre malbone unu el tiu ĉi tri lingvoj do je la unua

nivelo estas, oni kreas malegalecon inter la ŝtatoj; dua malegaleco, ene de la

ŝtatoj, do ekzemple ene de Pollando, ene de Ĉekio, ene de Portugalio, ni kreas

malegalecon ankaŭ nacinivele, ene de ŝtato mi diris ĉar kio ni observas, la

natuloj diras al mi, ke la homoj kiuj pli bone regas fremdajn lingvojn ĝenerale,

do kiu ne havus multe da problemoj kompreni tekstojn aŭ dokumentojn en

la angla, franca, kaj la germana, estas precise la homoj kiuj...malpli...pli kiuj

ĝenerale havas pli da rimedojn, plej altan nivelon de edukado, ili estas pli

junaj, kaj ili havas laboron. Tiu signifas ke se vi ne uzas la lingvojn, ni diru, kiam

Eŭropa Unio ne uzas la oficialajn lingvojn, ĉiujn oficialajn lingvojn, por paroli

aŭ skribi al la loĝantaro ekzemple pere de retaj, retpaĝoj, la homoj, la civitanoj

kiuj havas pli da problemoj estas tiuj kiuj estas malriĉaj, averaĝe ili pli malbone

konas la fremdajn lingvojn ol la riĉuloj, estas la homoj kiuj estas pli maljunaj

ĉar ili generale, averaĝe, scipovas la fremdajn lingvojn malpli bone ol la junuloj

kaj la homoj kiujn havas malaltan nivelo de edukado. Tiu ene de ĉiuj Eŭropaj

landoj. Kaj aldone, oni kreas ankaŭ diskriminacion inter la eŭropajn ŝtatojn, la

diskrimiancio inter la ŝtatoj kaj ene de la ŝtatoj.

− Kaj kiu laŭ vi povas esti iu politika solvo, iu politika progreso?

− La progreso ĝuste estas montri ke ne veras ke ĉiuj en Eŭropo scipovas tre

tre flue fremdajn lingvojn, tiu ne veras, estas malpli multo de la eŭropa

loĝantaro havas bonajn konojn de fremdaj lingvoj, ni subtenas la lernadon kaj

la instruadon de fremdaj lingvoj, tiu stas tre grava, sed ni bezonas ankoraŭ

multege da jaroj antaŭ ol alveni je la punkto tie ni ĉiuj parolos flue aŭ la

franca, aŭ la germana, aŭ la angla en la Eŭropo; intertempe mi pensas ke estas

tre grave ke ĉiuj homoj simple ne resignu kaj ili petu je la eŭropa instanco

kiu estas ilia instancoj, demokrate elektitaj, instancoj kiuj funkcias dank´al

nia mono ankaŭ, ke ili bonvolu donu al ni ĉiuj eŭropaj civitanoj la samajn

eblecojn, la samajn rajtojn, eldonu la dokumentojn en niaj lingvoj; kaj tiu estas

laŭ mi la grava afero de fari.

− Ĉu vi havas mesaĝon por la esperantistoj?

− Do mi pensas ke jes, estas ke la homoj kiuj interesiĝas pri la lingvo Esperanto

estas homoj kiuj estas apartaj sentemaj al tiuj problemoj, do ili konscias pri la

lingvoj problemoj generale, ili estas apartaj viglaj pri tiuj temoj kaj mi kredas

ke ili aktive devus kontribui defendi la rajtojn kaj la interesojn de la homoj kiuj

hodiaŭ estas eskluditaj de la komunikado kun la eŭropaj instancoj.

− Malantaŭ la mikrofono estis Michele Gazzola kiu estas sekretario de Nitobe

kaj esploristo pri lingva ekonomiko. Se vi havas demandojn al li, skribu al

info@muzaiko.info kaj ni kunigos vin kun li. Dankon pro la aŭskultado. (La tekston tajpis Alberto Vitale)